aster krzaczasty (Aster dumosus = Symphyotrichum dumosum)

syn.  marcinek, michałek

 

Aster bylinowy o zwartym, krzaczastym pokroju, szybko tworzący dywany dzięki licznym podziemnym rozłogom. Kwiaty rozwijają się na szczytach wzniesionych, rozgałęzionych pędów, od połowy lata do późnej jesieni. To jedna z podstawowych bylin kwitnących jesienią.

Według nowych ujęć taksonomicznych obecnie nie jest zaliczany do rodzaju Aster, lecz do Symphyotrichum.

 

LIŚCIE: ciemnozielone, wąskolancetowate, liście i pędy gładkie, nie pokryte włoskami, jesienią nie przebarwiają się

KWIATY: VIII – X, kwiaty rurkowate żółte, wokół nich osadzone są kwiaty języczkowate – jasnofioletowe, u odmian też różne odcienie niebieskiego, fioletowego, różowego i czerwonego a także białe, pojedyncze (u odmian też półpełne), średnicy 2 ? 4 (5) cm, liczne, zebrane w luźne baldachokształtne wiechy na szczytach wzniesionych, rozgałęzionych pędów. Kwiaty miododajne.

OWOCE: bez znaczenia dekoracyjnego, pędy kwiatowe należy skracać po przekwitnięciu aby uniknąć wysiewania się roślin

OSTATECZNE ROZMIARY: wysokość – w zależności od odmiany – od (15) 20 do 50 (60) cm, szerokość 30 ? 50 cm, zalecana rozstawa sadzenia 7 – 9 szt./m², tempo wzrostu szybkie

MROZOODPORNOŚĆ: całkowita

STANOWISKO:  słoneczne (lub lekko ocienione), niezbyt palące (jeśli gleba jest wystarczająco wilgotna ? znosi ciepłe, nawet palące stanowiska)

GLEBA: żyzna, próchnicza (choć dobrze radzi sobie także na glebach uboższych), średnio wilgotna do wilgotnej, przepuszczalna, o odczynie obojętnym lub zasadowym

CIĘCIE: po kwitnieniu należy ściąć pędy kwiatowe (w przeciwnym razie daje samosiewy)

ROZMNAŻANIE: przez podział karpy – wiosną (IV/V) lub późną jesienią (po kwitnieniu), z nasion (wysiewanych wczesną wiosną). Można też rozmnażać przez sadzonki wierzchołkowe, pobierane późną wiosną (V – VI)

 

ZASTOSOWANIE:

• Jesienne rabaty bylinowe, w zestawieniu z innymi bylinami kwitnącymi jesienią i trawami ozdobnymi, dobrze komponuje się w ogrodach w stylu rustykalnym i naturalistycznym, a także ogrodach angielskich;
• Do obsadzania skarp i skalniaków; jako roślina obwódkowa wokół rabat (należy kontrolować jej rozrost) lub wzdłuż ścieżek ogrodowych; ze względu na liczne podziemne rozłogi może być uprawiana jako roślina okrywowa na słonecznych stanowiskach;
• Może być uprawiany w pojemnikach, stanowiąc jesienny akcent na tarasach i balkonach;
• Aster krzaczasty (w przeciwieństwie do większości astrów bylinowych) nie nadaje się na kwiat cięty, gdyż koszyczki kwiatowe zamykają się po ścięciu;
• Roślina miododajna.

 

UWAGI:

• Roślina łatwa w uprawie o niewielkich wymaganiach uprawowo-pielęgnacyjnych, trwała, bardzo ceniona bylina ogrodowa;
• Na stanowiskach suchych często jest atakowana przez choroby grzybowe (mączniaka prawdziwego, szarą pleśń, plamistość liści), należy unikać sadzenia go na stanowiskach suchych i palących, a w czasie suszy obficie podlewać;
• Tworzy podziemne rozłogi, przez co łatwo i szybko się rozrasta tworząc zwarty dywan, niekiedy bywa rośliną ekspansywną;
• Płytko się korzeni, przez co nie lubi gleb szybko przesychających, a w okresach suszy należy go systematycznie nawadniać;
• Aster krzaczasty wymaga odmładzania, średnio co 3/4 – 6 lat, w przeciwnym razie kwitnienie jest coraz słabsze, a kępa zamiera od środka. Częstotliwość tego zabiegu uzależniona jest m.in. od żyzności gleby, znakiem, że pora rośliny odmłodzić jest osłabiony wzrost i kwitnienie.  Wiosną (IV/V) karpy należy wykopać, oddzielić zewnętrzne (najbardziej żywotne) części karp, a najstarszą (środkową) usunąć;
• Kwiaty po ścięciu zamykają się, nie nadaje się więc na kwiat cięty (w przeciwieństwie do większości astrów bylinowych);
• Pozostawione przekwitłe kwiatostany mogą dawać samosiewy.

 

ODMIANY:

Ze względu na dużą ilość odmian astra krzaczastego, poniżej wymieniamy najbardziej popularne

• `Alice Haslam` - kwiaty intensywnie różowe, wys. 30 – 40 cm
• `Apollo` – kwiaty białe, wys. 40 cm
• `Augenweide` – kwiaty fioletowe, liczne, wys. 25 – 30 cm, odmiana odporna na choroby grzybowe
• `Blaubux` - kwiaty jasne niebiesko-fioletowe, pokrój zwarty, kulisty, wys. 35 – 45 cm, odmiana stosunkowo odporna na choroby grzybowe
• `Blue Boy` – kwiaty jasne, lawendowoniebieskie, wys. 30 cm
• `Blaue Lagune` – kwiaty niebieskofioletowe, wys. 40 – 50 cm
• `Heinz Richard` – kwiaty różowe, wys. 30 cm
• ‘Herbstgruss von Bresserhof’ – kwiaty różowo-fioletowe, duże, wys. 40 – 50 cm
• `Jenny` – kwiaty purpuroworóżowe, półpełne, wys. 40 – 50 cm, odmiana późno kwitnąca
• `Judith` – kwiaty jasnoróżowe, wys. 40 cm
• ‘Kassel` – kwiaty karminoworóżowe, wys. 30 – 40 cm
• `Kristina` – kwiaty białe, półpełne, wys. 30 ? 40 cm
• ‘Lady in Blue’ ? kwiaty jasnoniebieskie, półpełne, wys. 30 cm
• `Lilac Time` - kwiaty jasnoróżowe, wys. 30 – 35 cm
• `Marjorie` - kwiaty jasnoróżowe, wys. 30 cm, odmiana nie rozrastająca się tak silnie jak gatunek
• `Mittelmeer` – kwiaty lawendowoniebieskie, wys. 30 cm
• `Niobe` - kwiaty białe, odmiana karłowa dorastająca do 30 – 35 cm wys.
• `Peter Harrison` - kwiaty jasnoróżowe, duże, wys. 40-50 cm
• `Prof. Anton Kippenberg` - kwiaty lawendowoniebieskie, wys. 30 – 40 cm
• `Rosenwichtel` – kwiaty ciemnoróżowe, liczne, wys. 20 ? 30 cm, odmiana odporna na choroby grzybowe
• `Schneekissen` – kwiaty białe, drobne, liczne, wys. 25 – 30 cm
• `Silberblaukissen` – kwiaty lawendowoniebieskie, wys. 30 – 40 cm
• `Silberteppich`  - kwiaty srebrzystoniebieskie, duże, wys. 30-40 cm, odmiana wrażliwa na choroby grzybowe
• `Snowsprite` - kwiaty białe, duże, wys. 30 – 40 cm
• `Starlight` – kwiaty karminowoczerwone, duże, wys. 40 cm

 

GATUNKI POKREWNE:

• aster alpejski (Aster alpinus)
• aster gawędka (Aster amellus)
• aster gładki (Aster laevis)
• aster nowoangielski (Aster nova-angliae)
• aster nowobelgijski (Aster novi-belgii)
• aster wrzosolistny (Aster ericoides)