aster nowobelgijski (Aster novi-belgii)

syn.  marcinek, michałek, aster wirginijski

 

Okazały aster bylinowy o wzniesionym kępiastym pokroju, tworzy cienkie, silnie rozgałęzione pędy, zakończone luźnymi wiechami licznych kwiatów. To jedna z podstawowych jesiennych bylin, zdobiących nasze ogrody

LIŚCIE: ciemnozielone, szerokolancetowate, liście i pędy gładkie (nie pokryte włoskami), jesienią nie przebarwiają się

KWIATY: VIII/IX ? X (XI), kwiaty rurkowate tworzą żółte oczka, które otaczają kwiaty języczkowate w różnych odcieniach koloru różowego, niebieskiego lub fioletowego, a także czerwonego lub białe, pojedyncze (u odmian też półpełne). Kwiaty średnicy około 3 do 6 cm,  liczne, osadzone na silnie rozgałęzionych pędach (ukazują się na prawie całej wysokości rośliny), zebrane w luźne wiechy do 10 – 30 cm średnicy. Kwiaty miododajne

OWOCE: bez znaczenia dekoracyjnego, zaleca się skracanie pędów kwiatowych po kwitnieniu aby uniknąć samosiewów

OSTATECZNE ROZMIARY: wysokość, w zależności od odmiany, od (40) 60 do 160 (180, a nawet 200) cm, szerokość 45 ? 90 cm, zalecana rozstawa sadzenia (w zależności od odmiany) ? 3 – 5 szt./m², wzrost szybki i bujny

MROZOODPORNOŚĆ: całkowita

STANOWISKO:  słoneczne lub nieznacznie zacienione, chłodne (nie lubi stanowisk zbyt ciepłych)

GLEBA: żyzna, średnio wilgotna – wilgotna, piaszczysto-gliniasta (nie lubi gleb zbyt piaszczystych, łatwo przesychających), o odczynie obojętnym

CIĘCIE: Po przekwitnięciu należy skrócić pędy, w przeciwnym razie może dawać samosiewy

ROZMNAŻANIE: przez podział karpy wiosną (IV/V – można to połączyć z odmładzaniem roślin), lub przez wysiew nasion wczesną wiosną. Amatorsko bywają też rozmnażane przez wierzchołkowe sadzonki pędowe (długości około 10 cm, pobierane w V/VI)

 

ZASTOSOWANIE:

• To jedna z najbardziej okazałych jesiennych bylin ogrodowych, zdobiących nasze ogrody. Posadzona z tyłu rabaty stanowi efektowne tło dla niższych bylin ogrodowych, może też być sadzona przy ogrodzeniach i jako roślina parawanowa (ze względu na tendencję do gubienia dolnych liści, warto podsadzać ją niższymi roślinami). Nieodzowna roślina w ogrodach w stylu wiejskich, z powodzeniem może też być sadzona w ogrodach angielskich, a także ogrodach naturalistycznych;
• Nadaje się na kwiat cięty;
• Roślina miododajna.

 

UWAGI:

• Roślina łatwa w uprawie o niewielkich wymaganiach uprawowo-pielęgnacyjnych;
• Astry nowobelgijskie są wrażliwe na mączniaka prawdziwego, szczególnie jeśli rosną na stanowiskach zbyt suchych, dlatego też w okresach suszy należy je systematycznie podlewać. Przy nieodpowiednich warunkach mogą być atakowane także przez inne choroby grzybowe – szarą pleśń, plamistość liści;
• Wytwarza liczne pędy podziemne (rozłogi), dzięki którym bujnie i szybko rozrasta się ? niekiedy bywa rośliną ekspansywną i może zagłuszać sąsiadujące byliny;
• Płytko korzeni się, zatem bryła korzeniowa jest podatna na przesychanie w okresach suszy;
• Wykazuje tendencję do gubienia dolnych liści, dlatego też zaleca się sadzić go jako tło dla niższych bylin, które będą zasłaniać nasady łodyg;
• Wysokie odmiany niekiedy mają tendencje do pokładania się, należy je podwiązywać;
• Jeśli rośnie na odpowiednim stanowisku (wystarczająco zasobnym i wilgotnym)  - może rosnąć 8-10 lat w jednym miejscu, na glebach gorszych szybciej się starzeje, więc częściej wymaga odmładzania ? nawet co 3-5 lat (na glebach słabych). Jeśli zauważymy oznaki starzenia się roślin (osłabienie kwitnienia, zamieranie środkowej części karpy), należy je odmłodzić ? wiosną (IV/V) po wykopaniu roślin należy oddzielić zewnętrzne (najbardziej żywotne) części karp, a najstarszą (środkową) usunąć;
• Kwiaty nie zamykają się wieczorami i podczas deszczu (w przeciwieństwie do bardzo podobnego astra nowoangielskiego).

 

ODMIANY:

Na rynku dostępna jest ogromna ilość odmian uprawowych astrów nowobelgijskich. Ze względu na stosunkowo dużą ich podatność na mączniaka, szczególnie cenne są odmiany odporne na choroby grzybowe

• `Ada Ballard` - kwiaty duże (do 7 cm średnicy), lawendowoniebieskie, wys. 90 cm
• `Apple Blossom` – kwiaty jasne, kremoworóżowe, półpełne, wys. 70 – 90 cm
• `Audrey` – kwiaty lawendowoniebieskie, odmiana niska ? wys. 35 cm
• `Blütenmeer` – kwiaty fioletowoniebieskie, liczne, wys. 80 – 100 cm
• `Chequers` – kwiaty purpurowofioletowe, wys. 60 cm
• `Crimson Brocade` – kwiaty karminowoczerwone, półpełne, wys. 80 – 100 cm
• `Dauerblau` – kwiaty liliowoniebieskie, wys. 120 ? 140 cm, odmiana odporna na choroby grzybowe
• `Eventide` – kwiaty ciemno-fioletowo-niebieskie, półpełne, wys. 100 – 120 cm
• `Fellowship` – kwiaty jasnoróżowe, duże (do 7 cm średnicy), półpełne, wys. 100 – 120 cm
• `Freda Ballard` – kwiaty różowoczerwone, półpełne, wys. 90 – 100 cm
• `Heiderose` - kwiaty jasnoróżowe, wys. 150 cm
• `Island Bahamas` – kwiaty czerwonoróżowe, odmiana karłowa, dorasta do 30 – 40 cm wysokości
• `Lisette` – kwiaty różowoczerwone, wys. 70 cm
• `Little Boy Blue` - kwiaty ciemnoniebieskie, półpełne, odmiana karłowa – osiąga 50-60 cm wysokości
• `Little Pink Lady` - kwiaty różowe, półpełne, odmiana karłowa ? dorasta do 50-60 cm wysokości
• `Marie Ballard` - kwiaty jasnoniebieskie, półpełne, wys. 90 – 110 cm
• `Nancy Ballard` - kwiaty malinowo-różowe, półpełne, wys. 100 – 120 cm, odmiana trwała i odporna
• `Patricia Ballard` – kwiaty ciemnoworóżowe, półpełne, wys. 90 – 110 cm
• `Professor Anton Kippenberg` - kwiaty niebieskie, odmiana karłowa ? dorasta do 35 cm wysokości
• `Royal Velvet` – kwiaty fioletowe, półpełne, wys. 90 cm
• `Schneeberg` – kwiaty białe, liczne, wys. 70 ? 100 cm
• `Schöne von Dietlikon` – kwiaty fioletowniebieskie, wys. 80 – 100 cm
• `White Ladies` – kwiaty białe, półpełne, wys. 90 – 100 cm
• `Winston Churchill` - kwiaty ciemne różowofioletowe, półpełne, wys. 70 ? 90 cm

 

GATUNKI POKREWNE:

• aster alpejski (Aster alpinus)
• aster gawędka (Aster amellus)
• aster krzaczasty (Aster dumosus)
• aster nowoangielski (Aster nova-angliae)
• aster wrzosolistny (Aster ericoides)