NewGreen - architekt krajobrazu

Czas na ogród

projektowanie ogrodów | architektura krajobrazu

Visit Us On FacebookVisit Us On Google PlusVisit Us On TwitterCheck Our FeedVisit Us On LinkedinVisit Us On Pinterest

Dokarmianie ptaków zimą

dokarmianie ptaków zimą, newgreen.pl

Gdy zimą pokrywa śnieżna nie jest zbyt gruba, a temperatura nie spada wiele poniżej zera ptaki poradzą sobie same. Będą żywiły się nasionami i owocami, opadłymi z drzew i krzewów, a także owadami i ich larwami, ukrytymi z liściach. Sytuacja zmieni się, gdy nadejdą silne mrozy, a ziemię przykryje gruba warstwa śniegu ? wówczas ptaki często nie są w stanie samodzielnie znaleźć sobie pożywienia, gdyż dostęp do niego jest znacznie utrudniony. Wtedy niezbędna staje się nasza pomoc.

Istotnym argumentem, przemawiającym za dokarmianiem ptaków, jest fakt, iż to także źródło radości dla nas. Karmnik ustawiony w pobliżu okna naszego mieszkania to wspaniała okazja do podpatrywania natury. Wielu z nas będzie zaskoczona różnorodnością ptaków, żyjących obok nas. Na co dzień przeważnie nie zwracamy uwagi na naszych skrzydlatych sąsiadów, tymczasem przy zimowej stołówce będziemy mogli przyjrzeć się ich, często barwnemu, upierzeniu, a także poznać zwyczaje, a nawet temperamenty rozmaitych gatunków ptaków. Dla dzieci takie obserwacje mogą zaowocować wielką pasją przyrodniczą, a przynajmniej uwrażliwi je na piękno przyrody i potrzebę jej ochrony.

Niestety niewiele osób wie jak karmić ptaki tak, aby im faktycznie pomóc, a nie zaszkodzić. Podając nieprawidłowy pokarm możemy im niechcący wyrządzić krzywdę, dlatego też dokarmiając ptaki musimy przestrzegać kilku zasad.

 

Zasady dokarmiana ptaków: 

zimowe dokarmianie ptaków, newgreen.pl

Fot. www.guardian.co.uk

  • Kiedy zacząć i skończyć dokarmianie ptaków? Dokarmianie ptaków zaczynamy jesienią, przeważnie już na początku listopada. Ptaki muszą zdążyć przyzwyczaić się do usytuowania zimowej stołówki, a ponadto dodatkowy, wysokokaloryczny pokarm pomoże zgromadzić im tkankę tłuszczową, pozwalającą przetrwać ciężkie zimowe miesiące. Jeśli zima nie jest zbyt mroźna i nie ma obfitych śniegów nie sypiemy zbyt dużo pokarmu, dawki zwiększamy gdy ziemię przykryje gruba warstwa śniegu i nastaną silne mrozy. Stołówkę zamykamy wiosną – pod koniec kwietnia lub  w połowie maja, nie wcześniej, gdyż przedwiośnie to szczególnie trudny okres dla ptaków ? ilość dostępnego pokarmu jest już bardzo ograniczona, zaś zgromadzona na zimę tkanka tłuszczowa została w większości wykorzystana. Latem nie powinniśmy karmić ptaków, gdyż pokarmu jest pod dostatkiem, a ptaki muszą być samodzielne. Karmiąc je latem wyrządzamy im krzywdę, ucząc zupełnego uzależnienia od człowieka. Możemy natomiast zadbać o to, aby przez cały rok miały stały dostęp do wody. Latem w miastach to właśnie brak dostępu do wody jest największym problem ptaków, szczególnie w okresach upałów.
  • Ważna jest konsekwencja! Jeśli już zaczęliśmy dokarmiać ptaki, to do końca zimy nie przestawajmy tego robić i róbmy to systematycznie. Dokarmiane ptaki poniekąd stają się mniej samodzielne, szybko przyzwyczajają się do miejsca, gdzie zimą mogą znaleźć pożywienie i tam będą przylatywać w poszukiwaniu pokarmu, natomiast zmuszone w środku zimy do szukania nowej jadłodajni stracą dużo energii, potrzebnej im do przetrwania zimowych miesięcy. Dlatego też jeśli zdecydujemy się dokarmiać ptaki nie w naszym ogrodzie, a np. w czasie zimowych spacerów i chcemy to robić odpowiedzialnie, liczmy się z tym, iż będziemy musieli robić to konsekwentnie i systematycznie, również – a nawet szczególnie – w mroźne dni i złą pogodę, kiedy ptaki najbardziej potrzebują naszej pomocy. W tym przypadku pokarm także wysypujemy zawsze w jednym miejscu. Jeśli sypiemy karmę bezpośrednio na glebę, starajmy się aby było to miejsce w miarę możliwości odśnieżone i suche, np. pod okapem krzewu, czy rozłożystego drzewa.
czym karmić ptaki zimą, newgreen.pl

Fot. leblogdelabergerie.com

  • Ile podawać karmy i jak często? Karmę wykładamy każdego dnia. Lepiej podawać kilka małych dawek, niż jedną zbyt dużą ? pokarm powinien leżeć na zewnątrz jak najkrócej. Jeśli zauważymy, iż w karmniku pozostała karma z poprzedniego dnia, oznacza to, iż dawka była zbyt duża, jeśli natomiast porcja wysypana rano znikła już popołudniu ? możemy dorzucić kolejną jeszcze tego samego dnia. Z czasem nauczymy się ile mniej więcej nasi podopieczni zjadają dziennie. Pamiętajmy, iż w pogodne, bezśnieżne dni ptaki będą jadły mniej, ponieważ same będą mogły znaleźć sobie pokarm, natomiast przy gorszej pogodzie musimy porcje zwiększyć, gdyż często nasz karmnik będzie jedynym źródłem ich pokarmu. Karmiąc ptaki wodne podajemy im takie porcje, aby za jednym razem wszystko zjadły, ponieważ zalegające w wodzie pożywienie po pewnym czasie staje się dla nich szkodliwe.
  • Zadbajmy o stały dostęp do czystej wody. Dostęp do wody jest szczególnie ważny w okresach silnych mrozów, gdy ptaki mają trudności ze znalezieniem choćby odrobiny wody, nie  potrafią one bowiem zaspokoić pragnienia śniegiem ani lodem. Dlatego też nieopodal karmnika warto ustawić poidełko dla ptaków ? może ono stanowić stylową ozdobę ogrodu przez cały rok (latem ptaki chętnie będą się w nim pluskać). W ostateczności wystarczy ustawić płytką kuwetę na wodę. Regularnie sprawdzamy, czy woda nie zamarzła, szczególnie w mroźne dni.
  • Pamiętajmy o czyszczeniu karmnika! Karmnik stanowi miejsce nasilonych zgromadzeń ptaków, przy czym spotykają się tu rozmaite gatunki, które w naturalnych warunkach nie biesiadują wspólnie. Takie nagromadzenie osobników różnych gatunków sprzyja rozprzestrzenianiu się chorób i pasożytów (szczególnie przy niezbyt mroźnej zimie). Aby ograniczyć ryzyko rozwoju chorób musimy regularnie sprzątać ptasią stołówkę –  usunąć resztki niezjedzonego pokarmu oraz ptasie odchody. Dla własnego bezpieczeństwa zabieg ten wykonujemy w gumowych rękawiczkach.

 

Czym karmić ptaki

dokarmianie ptaków zimą, newgreen.pl

Fot. www.wbu.com

Różne gatunki ptaków mają różne upodobania kulinarne. Dlatego też jeśli nie wiemy dokładnie jakie gatunki ptaków żyją w naszej okolicy, po prostu musimy eksperymentować ? podawać różne rodzaje pokarmu (im większa różnorodność, tym większa szansa, że zwabimy więcej gatunków ptaków) i sprawdzać które z nich znikają, a które pozostają niezjedzone. Z czasem nabierzemy praktyki i będziemy wiedzieć jakie menu najbardziej odpowiada ptakom, odwiedzającym nasz ogród. W tym artykule nie omawiamy preferencji pokarmowych konkretnych gatunków (te informacje bez trudu można znaleźć w poradnikach ornitologicznych), podajemy natomiast ogólne zasady co możemy dawać ptakom, a czego kategorycznie powinniśmy unikać, aby zamiast pomóc ? nie zaszkodzić im. Podając ptakom nieodpowiedni pokarm, pomimo dobrych chęci, możemy przysporzyć im wielu problemów, a nawet doprowadzić do śmierci.

Jakich pokarmów NIE należy podawać ptakom:

  • Kategorycznie należy unikać produktów solonych, w tym także słoniny solonej, tak chętnie wywieszanej zimą dla sikorek. Po pierwsze ptaki nie tolerują soli, gdyż nie mają woreczka żółciowego, przez co ich zdolności wydalania soli są ograniczone. Ponadto po spożyciu solonego pokarmu ptakom dokucza pragnienie, którego nie potrafią zaspokoić śniegiem, ani lodem. Zatem jeśli wywieszamy ptakom słone pokarmy, a do tego nie zapewniamy im dostępu do świeżej wody ? skazujemy je tym samym na cierpienia. Oczywiście sikorki, dzięcioły i wiele innych ptaków będzie wdzięcznych za kawałek wywieszonej słoniny, jednak pamiętajmy, aby była ona bez soli ani żadnych innych przypraw. Zasadniczo powinniśmy unikać wszelkich pokarmów przyprawianych ? zarówno solą, jak i cukrem i innymi przyprawami.
dokarmiamy ptaki zimą, newgreen.pl

Fot. stuffpoint.com

  • Nie podajemy pokarmów zepsutych, jak np. spleśniałego chleba, zjełczałej kaszy lub ryżu, czy zgniłych owoców. Także słoninę, którą wywieszamy ptakom powinniśmy wymieniać średnio co 3 ? 4 tygodnie, a jeśli wisi na słońcu ? nawet co 2 tygodnie. Wiele osób mylnie traktuje karmnik jak śmietnik dla kuchennych odpadów, tymczasem zepsute pokarmy mogą prowadzić do schorzeń układu pokarmowego ptaków, powodując ich choroby a nawet śmierć.
  • Unikajmy świeżego białego pieczywa. Możemy sporadycznie wyspać ptakom czerstwy (ale nie spleśniały!), dobrze rozdrobniony chleb, jednak pieczywo nie może stanowić podstawy ptasiej diety, gdyż jego nadmiar szkodzi większości z nich.
  • W czasie silnych mrozów nie podajemy pokarmu o dużej zawartości wody, jak świeże owoce, gotowane warzywa, czy namoczone płatki zbożowe, gdyż taki pokarm będzie zamarzał, a tym samym ptaki nie będą w stanie go zjeść. Wilgotne pokarmy podajemy tylko w czasie odwilży, bądź przy niezbyt niskich temperaturach.

 

Czym możemy karmić ptaki: 

  • Zboża: proso, owies, pszenicę, jęczmień.
  • Nasiona: lnu, konopi, słonecznika, maku, dyni, kukurydzy (możemy je lekko pokruszyć), siemienia lnianego, rzepaku, rzepiku, prosa murzyńskiego. Nasiona te możemy lekko uprażyć (bez dodatku cukru), aby pod wpływem wilgoci w karmniku nie kiełkowały. Możemy też stosować mieszanki nasion dla kanarków, lub papug, dostępne w sklepach zoologicznych.
  • Płatki zbożowe: owsiane, jęczmienne, pszenne i ryżowe (przy bezmroźnej pogodzie płatki możemy namoczyć przed wyłożeniem), a także otręby pszenne.
  • Kasze, np. jęczmienną, gryczaną, a także ryż. Możemy podawać je suche, lub ugotowane – ale bez przypraw i nie zepsute.
  • Orzechy: włoskie, laskowe, ziemne ale też inne, pod warunkiem, że nie są solone, czy inaczej przyprawione. Przed podaniem musimy je rozdrobnić.
czym dokarmiać ptaki zimą, newgreen.pl

Fot. notonesparrow.com

  • Owoce i nasiona dziko żyjących roślin, jak np.: jarzębiny, jeżyny, głogu, dzikiej róży, tarniny, berberysu, rokitnika, oliwnika, aronii, bzu czarnego i koralowego, jabłoni ozdobnych, buka, grabu lipy czy jałowca. Możemy je kupić w sklepach zielarskich, lub samym zebrać jesienią i wysuszyć (bez dodatku cukru!). Przy okazji możemy także zebrać nasiona popularnych chwastów, jak ostu, łopianu, mniszka lekarskiego czy rdestu ptasiego. Zebrane owoce wymagają dokładnego wysuszenia, abyśmy mogli je przechować do końca zimy ? możemy to zrobić w suszarce do owoców, lub w piekarniku, jednak uważajmy, aby ich nie przypalić. W bezmroźne dni przed wyłożeniem możemy je namoczyć w wodzie.
  • Świeże owoce. Przy niezbyt niskich temperaturach wzbogaćmy ptasią dietę o świeże owoce ? pokrojone jabłka, gruszki (także ich ogryzki i obierki), plasterki bananów, czy winogrona.
  • Gotowane warzywa. Ptakom wodnym możemy podać też gotowane warzywa (w tym ziemniaki), ale gotowane bez soli, więc resztki z naszego stołu raczej się nie nadadzą dla ptaków.
czym karmić ptaki zimą, newgreen.pl

Ptasi przysmak z nasion zatopionych w smalcu. Fot. familycrafts.about.com

  • Słoninę, łój, smalec. Te tłuszcze zimą stanowią cenne źródło energii dla ptaków, jednak kategorycznie unikajmy tłuszczy solonych czy inaczej przyprawianych. Kawałek słoniny, wywieszony koło karmika, bądź na gałęzi drzewa zwabi nie tylko sikorki, ale także dzięcioły! Ptaki te będą wdzięczne także za przysmak z nasion, pestek i siekanych orzechów, zatopionych w smalcu, bądź łoju.
  • Ponadto ptaki możemy karmić: niewielkimi kawałkami niesolonego mięsa, suszonymi owadami (do kupienia w sklepach zoologicznych), niewielkimi ilościami czerstwego pieczywa.

 

dokarmianie ptaków zimą, newgreen.pl

Fot. wallpaper.vnmic.com

Jeśli stworzymy odpowiednie warunki w swoim grodzie, ptaki będą gościć w nim nie tylko zimą. Przede wszystkim zadbajmy o miejsce, w którym będą mogły bezpiecznie gniazdować, czyli gęste korony drzew, bądź cierniste krzewy, w których schronią się przed drapieżnikami. Drugim warunkiem, aby ptaki zamieszkały w ogrodzie to wystarczająca ilość pożywienia w nim. Nie powinno więc zabraknąć w nim roślin kwitnących, wabiących owady, którymi ptaki żywią się w sezonie wegetacyjnym. Szczególnie cenne są rośliny, których owoce i nasiona utrzymują się do późnej zimy, a nawet wczesnej wiosny. Z drzew i krzewów, stanowiących naturalną stołówkę dla ptaków, warte wymienienia są: jarzębina, berberysy, irgi, kaliny, derenie, lilaki (jednak tylko odmiany, zawiązujące nasiona), dzika róża, tarnina, aronia, bez czarny i koralowy, ogniki, trzmieliny, rokitnik, morwa, głogi, jabłonie ozdobne, buk, grab, lipy, a także rośliny iglaste, jak np. jałowce, cisy, świerki czy sosny. W zamian za taki przyjazny ogród ptaki odwdzięczą się nam pięknym śpiewem, oraz pomocą w zwalczaniu wielu szkodników w ogrodzie – chętnie bowiem będą zjadać owady (zarówno ich dorosłe postaci jak i jaja i larwy), ślimaki, a także nasiona chwastów.

 

5 komentarze Dokarmianie ptaków zimą

  1. Marc Coufal napisał:

    Sikorka lazurowa

  2. Ania Religa napisał:

    jak nazywa się ten niebiesko-biały ptak ?

  3. Zbigniew Marciniak napisał:

    Karmnik powinien być wykonany z drewna. Drewno to naturalne środowisko w którym przebywają ptaki. Mam taki w ogrodzie i podsypuję tam karmę nie tylko zimą. Przyjemnie jest posiedzieć w ogrodzi i posłuchać treli ptaków. Karmnik zbudowaliśmy samodzielnie z synem na podstawie instrukcji, którą znaleźliśmy tutaj. http://www.wpisywacz.eu/zapros-ptaki-do-ogrodu/

  4. Zuzanna Bromowicz napisał:

    Kochani, którzy mają ogrody i chcą w nich słyszeć śpiew ptaków -poczytajcie – pouczające bardzo i przyjaźnie napisane

Rzecz o kompoście cz. 3. Kompostowanie w praktyce
Jaki wybrać karmnik dla ptaków - budowa karmnika
Żubry online, czyli wspaniała lekcja przyrody
Grabić czy nie grabić? czyli co zrobić z opadłymi liśćmi w ogrodzie?
Trendy w projektowaniu ogrodów w 2020 roku
Rzecz o kompoście cz. 3. Kompostowanie w praktyce
Jaki wybrać karmnik dla ptaków - budowa karmnika
Żubry online, czyli wspaniała lekcja przyrody
Grabić czy nie grabić? czyli co zrobić z opadłymi liśćmi w ogrodzie?
Trendy w projektowaniu ogrodów w 2020 roku