kalina koralowa (Viburnum opulus)
Krzew, o szerokim, luźnym, nieregularnym pokroju, pospolicie występuje na terenie całej Polski, szczególnie na stanowiskach wilgotnych, na przykład przy rzekach, potokach, czy na wilgotnych łąkach. Często sadzony w parkach, ogrodach naturalistycznych a także w ogrodach rustykalnych
LIŚCIE: sezonowe, 3- (czasem 5-) klapowe, grubo ząbkowane na brzegach, zielone w sezonie, jesienią przebarwiają się na intensywne kolory – czerwony, purpurowy lub brunatny
KWIATY: połowa V ? VI(VII), białe, zróżnicowane na płodne (mniejsze, w środku kwiatostanu) i płonne (większe, na zewnątrz kwiatostanu), zebrane w licznych płaskich podbaldachach średnicy około 10 cm, pojawiających się na szczytach gałązek
OWOCE: liczne, kuliste, średnicy około 1 cm, czerwone, szkliste, błyszczące (istnieją odmiany o żółtych owocach), bardzo dekoracyjne. Dojrzewają VIII-IX i bardzo długo utrzymują się na drzewie, jeszcze po opadnięciu liści – zimą, a często do następnej wiosny (ptaki niezbyt chętnie je jedzą)
OSTATECZNE ROZMIARY: dorasta do 4 (niekiedy 5 a nawet więcej) m wysokość przy około 2 m szerokości, tempo wzrostu szybkie
MROZOODPORNOŚĆ: całkowita
STANOWISKO: słoneczne lub półcieniste, dobrze znosi także zacienienie, choć na stanowisku słonecznym obficiej kwitnie i owocuje
GLEBA: świeża i wilgotna, a nawet mokra (znosi okresowe zalewanie), na glebach suchych często bywa atakowana przez mszyce, preferuje gleby żyzne, jednak znosi także gorsze, nawet piaszczyste. Roślina tolerancyjna co do odczynu gleby – toleruje gleby od lekko kwaśnych do alkalicznych
CIĘCIE: Kalin nie należy przycinać, a jedynie usuwać chore, uszkodzone bądź martwe pędy, co kilka lat można wyciąć kilka nadmiernie zagęszczonych gałęzi, aby krzew przerzedzić
ZASTOSOWANIE:
- Roślina ozdobna ? sadzona przeważnie w parkach, założeniach krajobrazowych, ogrodach naturalistycznych i rustykalnych, a także w zieleni osiedlowej (ze względu na odporność na warunki miejskie), stosowana też na naturalne żywopłoty;
- Ze względu na liczne i długo utrzymujące się dekoracyjne owoce ? ozdoba ogrodu zimą;
- Ze względu na jesienne barwy liści ? do jesiennych zestawień kolorystycznych;
- Roślina lecznicza, stosowana w medycynie ludowej i tradycyjnej ? do tego celu stosuje się zwykle owoce i korę z młodych gałązek, niekiedy także liście i kwiaty;
- Owoce w stanie surowym są lekko trujące (szczególnie w większych ilościach), dlatego też w ogrodach, z których korzystają dzieci lepiej sadzić odmianę nie zawiązującą owoców. Niektóre źródła podają, iż owoce po przetworzeniu lub przemrożeniu są jadalne, jednak nie mają istotnych walorów smakowych;
- Roślina miododajna.
UWAGI:
- Często wytwarza odrosty korzeniowe;
- Jest gatunkiem odpornym na warunki miejskie – zasolenie gleby i zanieczyszczenie powietrza;
- Jeśli zapewnimy jej odpowiednie warunki siedliskowe, nie jest atakowana przez choroby i szkodniki, na stanowiskach suchych bywa atakowana przez mszyce;
- Dziko rosnąca wskazuje na wysoką wilgotność gleby (to gatunek wskaźnikowy).
ODMIANY:
- ‘Aureum‘ ? odmiana o złocistych liściach (młode liście brązowawe), dla lepszego wybarwienia najlepiej sadzić ją w pełnym słońcu, wzrost słabszy niż u gatunku, osiąga do 2,5 m wysokości
- `Compactum` – odmiana karłowa o zwartym pokroju, tempo wzrostu powolne, dorasta do 1,5 m wysokości i 2 m szerokości,
- `Nanum` (syn. ‘Pygmaeum‘) – odmiana karłowa o gęstym pokroju, osiągająca do 0,6 m wysokości przy nieco większej szerokości, liście drobniejsze niż u gatunku, kwitnie i owocuje bardzo rzadko, nadaje się na niskie żywopłoty lub jako roślina okrywowa
- ‘Park Harvest‘ ? odmiana żółtolistna (młode liście brązowawe), liście lepiej wybarwione na stanowiskach nasłonecznionych, pozostałe cechy jak u gatunku
- `Roseum` (syn. `Sterile`, buldeneż, odm. płonna) ? tworzy wyłącznie kwiaty płonne, zebrane w okrągłe kwiatostany, białe, niekiedy lekko różowiejące w czasie przekwitania, kwitnie nieco wcześniej niż gatunek (V), nie zawiązuje owoców, wzrost i pokrój jak u gatunku, odmiana stara i bardzo popularna, np. w ogrodach wiejskich
- ‘Xanthocarpum‘ ? odmiana zawiązująca żółte owoce, pozostałe cechy jak u gatunku