mahonia pospolita (Mahonia aquifolium)

syn. (Berberis aquifolium) mahonia ostrolistna, ościał pospolity

 

Krzew zimozielony o rzadko rozgałęzionych, wyprostowanych pędach.

LIŚCIE: ciemnozielone, błyszczące, sztywne  z kolczastymi ząbkami na brzegach (przypominają liście ostrokrzewu).  Zimozielone, ale późną jesienią, po pierwszych mrozach, często przebarwiają się na czerwono. Pod koniec zimy, szczególnie gdy była mroźna, część liści może brunatnieć i opadać.

KWIATY: IV-V, żółte zebrane w wyprostowane grona pojawiają się na szczytach zeszłorocznych pędów, miododajne, pachnące przyjemnie.

OWOCE: granatowe, pokryte niebieskim nalotem, kuliste, lekko wydłużone (średnicy ok. 5-8mm). Dojrzewają w drugiej połowie września i w październiku. Dekoracyjne, szczególnie na tle przebarwiających się liści. Są chętnie zjadane przez ptaki, więc zwykle znikają późną jesienią. Dla człowieka owoce są jadalne, choć niezbyt smaczne (kwaskowate) – niekiedy używane są jako dodatek do win lub do galaretek. Dawniej znajdowały zastosowanie w medycynie ludowej

OSTATECZNE ROZMIARY: osiąga około 60-100 (do 150) cm wysokości i 100 cm (lub więcej) szerokości, tempo wzrostu średnie (dosyć powolne), zalecana gęstość sadzenia: jako roślina okrywowa 3-4 szt./m², w nieformowanych żywopłotach ? co 50 cm

MROZOODPORNOŚĆ: wystarczająca, choć w surowe zimy mogą przemarzać liście, pąki, a niekiedy całe rośliny, jednak odrasta od korzeni po silnym przycięciu.

STANOWISKO:  półcieniste lub zacienione, dobrze znosi nawet silne zacienienie;  jeśli podłoże jest odpowiednio wilgotne, może rosnąć też w pełnym słońcu. Ze względu na zimozielone liście, najlepiej rośnie na stanowisku osłoniętym od zimowych wiatrów

GLEBA: roślina łatwo przystosowująca się  do panujących warunków. Dobrze rośnie w przeciętnej  glebie ogrodowej, świeżej (wilgotnej) o odczynie kwaśnym lub obojętnym. Nie lubi suszy – na glebach niedostatecznie wilgotnych roślina przemarza.

CIĘCIE: Regularne cięcie mahonii nie jest konieczne, jednak dobrze znosi ten zabieg ? po przekwitnięciu kwiatów możemy skrócić pędy o około 1/3 ich długości, wiosną przycinamy też gałęzie uszkodzone przez mróz

ZASTOSOWANIE:

• Jako roślina ozdobna: dobra roślina do sadzenia w miejscach zacienionych w parkach i ogrodach; na żywopłoty nieformowane;
• Krzew o dekoracyjnych owocach, długo zdobiących roślinę;
• Roślina miododajna;
• Gałązki używane są do bukietów i wiązanek (także jesiennych i zimowych);
• Zastosowanie kulinarne i w lecznictwie ludowym, lecz bez większego znaczenia;
• Dawniej kwiatami mahonii barwiono tkaniny na kolor żółty.

 

UWAGI:

• Mahonia nie lubi przesadzania, najlepiej więc kupować rośliny uprawiane w pojemnikach;
• Często daje samosiewy. Ponieważ zdarzają się mieszańce tego gatunku z mahonią rozłogową (Mahonia repens) może dawać odrosty  (podziemne rozłogi).

 

ODMIANY OZDOBNE:

• `Apollo` – odmiana nieco niższa i bardziej zwarta niż gatunek (osiąga około 0,6-1 m wysokości), o większych kwiatach i wolniejszym tempie wzrostu
• `Smaragd` – niska odmiana, osiągająca wysokość około 0,7 m