lawenda wąskolistna (Lavandula angustifolia)
syn. lawenda wonna, lawenda lekarska, bławatka, czyszczecz
Zimozielony podkrzew o gęstym kopulastym pokroju. Roślina bardzo aromatyczna – kwiaty i liście zawierają olejki eteryczne.
LIŚCIE: zimozielone, drobne, wąskolancetowate, srebrzystoniebieskie, gęsto pokryte kutnerem, pachnące
KWIATY: VI/VII ? VIII (niekiedy powtarza kwitnienie jesienią), niebiesko-fioletowe (u odmian też różowe i białe) drobne kwiaty zebrane w pozorne kłosy na długiej łodydze, pojawiają się obficie, pachnące – wabią motyle i owady (roślina miododajna)
OWOCE: drobne orzeszki, bez znaczenia dekoracyjnego (pędy kwiatostanowe należy usunąć po przekwitnięciu)
OSTATECZNE ROZMIARY: wysokość 40 – 50 cm (karłowe odmiany do 25 – 30 cm), w czasie kwitnienia ? ok. 80 cm, szerokość 50 – 70 cm, zalecana gęstość sadzenia ? na rabacie 7 szt./m2, jako żywopłot ? co 20 ? 30 cm, tempo wzrostu stosunkowo szybkie
MROZOODPORNOŚĆ: niezupełna, w surowe zimy może przemarzać (zwykle po przemarznięciu odrasta), warto ją więc okryć na zimę. W szkółkach dostępne są odmiany bardziej wytrzymałe na mróz, lepiej znoszące nasze zimy (pamiętajmy, iż nasz klimat lepiej zniosą sadzonki wyhodowane w Polsce, niż importowane z zagranicy)
STANOWISKO: słoneczne, ciepłe, nawet palące, osłonięte zwłaszcza przed zimowymi wiatrami
GLEBA: umiarkowanie żyzna, dobrze zdrenowana i bardzo przepuszczalna, przeciętnie wilgotna do suchej (dobrze znosi suszę) o odczynie neutralnym lub lekko zasadowym
CIĘCIE: lawendę należy przycinać corocznie. Wiosną (IV) skracamy pędy o 1/3 ? 1/2 ich wysokości. Tuż po przekwitnięciu należy usuwać kwiatostany wraz z kilkoma parami liści (pozostawiając około 2/3 – 1/2 tegorocznego przyrostu), nadając roślince półkolisty kształt. Lawenda nieprzycinana traci zwarty pokrój, zaczyna się ogałacać od dołu, ?łysieć? od środka i pokładać się. Starajmy się jesienne przycinanie wykonać około miesiąca przed zapowiadanymi przymrozkami, później przycinana może gorzej znieść zimę. Lawenda nie lubi cięcia starszych, zdrewniałych pędów. Wiosną usuwać martwe i uszkodzone przez mróz gałązki.
ZASTOSOWANIE:
- Jako roślina ozdobna: nieodzowny element ogrodów w stylu śródziemnomorskim, często sadzona na skalniakach i rabatach żwirowych oraz ogrodach ziołowych, lecz także na rabatach kwiatowych ? w duecie z różą często spotykana w ogrodach angielskich, nadaje się też na niskie żywopłoty i obwódki, a także do sadzenia w doniczkach;
- Ze względu na aromatyczne liście i kwiaty, warto sadzić ją w pobliżu tarasów, ścieżek, placyków wypoczynkowych i innych miejsc, w których często przebywamy;
- Na kwiat cięty i do suchych bukietów;
- Roślina miododajna;
- Szerokie zastosowanie w przemyśle kosmetycznym, dawniej była wykorzystywana też jako roślina lecznicza, bywa stosowana w kuchni do aromatyzowania potraw.
UWAGI:
- Źle znosi nadmiar wilgoci, dlatego też jeśli uprawiamy ją w pojemnikach musimy zadbać o dobry drenaż;
- Jeśli zapewnimy jej właściwe warunki siedliskowe, lawenda jest rośliną łatwą w uprawie, odporną na choroby i szkodniki.
ODMIANY (jak wspomniałam wcześniej ? odmiany są przeważnie bardziej odporne na mróz niż gatunek):
- `Alba` – kwiaty białe, osiąga 50 cm wysokości, odmiana stosunkowo odporna na mróz
- `Blue Scent` – kwiaty ciemnoniebieskie, odmiana niska – osiąga do 35 cm wysokości i 30 cm szerokości
- `Draft Blue` – kwiaty jasnoniebieskie, dorasta do 40 cm wysokości i 50 cm szerokości, odmiana stosunkowo odporna na mróz
- `Ellagance Purple` – kwiaty ciemne, fioletowo-niebieskie, liczne, odmiana karłowa, dorastająca do 30 cm wysokości
- `Hidcote` (syn. `Hidcote Blue`) – kwiaty ciemne niebiesko-fioletowe, dorasta do 40 -50 cm wysokości i 60 cm szerokości, charakteryzuje się bardzo zwartym pokrojem, odmiana stosunkowo odporna na mróz, z tego względu to jedna z najczęściej spotykanych i nas odmian lawendy
- `Lavender Lady` – kwiaty jasnoniebieskie, osiąga wysokość 40 ? 50 cm
- `Munstead` – kwiaty niebiesko-fioletowe, osiąga 40 cm wysokości i 60 cm szerokości, odmiana stosunkowo odporna na mróz, często u nas spotykana
- `Nana Alba` – białe kwiaty, odmiana karłowa, osiągająca do 30 cm wysokości
- `Rosea` – kwiaty różowo-fioletowe, dorasta do 40 cm wysokości
- `Royal Purple` ? kwiaty jasnofioletowe, odmiana karłowa, osiąga około 30 cm wysokości i 40 cm szerokości